Beyin pili, vücutta istemsiz hareket bozukluklarına yol açan bazı nörolojik hastalıklarda başarı ile uygulanan bir tedavi yöntemidir.
Beyin pili hangi hastalıklarda uygulanır?
1. Parkinson hastalığı
2. Distoni (Vücudun sürekli olarak istemsiz bir şekilde kasılarak büküldüğü bir hastalık grubu)
3. Tremor (Titreme hastalığı)
4. Epilepsi (Sara hastalığı)
5. Huntington hastalığı (Hareket koordinasyonunun ilerleyici olarak bozulduğu genetik bir hastalık)
Nasıl uygulanmaktadır?
Bu işlemde; beynin orta kısmında yerleşmiş olan “beyin çekirdeklerine” oldukça hassas bir yöntemle ince kablolar yerleştirilmekte ve göğüs veya karın bölgesine konulan bir pil aracılığıyla devamlı elektriksel uyarı verilmektedir. Bu sayede, hastalık nedeniyle elektriksel aktivitesi bozulmuş olan sinir hücreleri tekrar düzene girmekte ve hastalığın belirtileri kaybolmaktadır.
Özellikle Parkinson ve tremor hastaları, yıllardır olan titreme, yürüyememe ve konuşamama gibi zorluklardan kısa süre içinde kurtulabilmekte ve normal bir yaşam sürme imkanına kavuşmaktadır.
Beyin pili takılabilmesi için öncesinde bir dizi detaylı muayene, görüntüleme ve nöro-psikiyatrik değerlendirme testlerinin yapılması ve hastanın bu tedaviye uygunluğunun gösterilmesi gerekmektedir.
Beyin pili ameliyatı, ancak tedaviden belirgin fayda görmesi muhtemel hastalara uygulanabilmektedir.
Ameliyat genellikle uyanık olarak yapılmaktadır. Ameliyat öncesinde hastanın başına “stereotaktik çerçeve” isimli bir aparat yerleştirilmekte ve ardından film çekilerek koordinat hesapları yapılmaktadır. Gelişmiş bilgisayar programları ile çok hassas hesaplamalar neticesinde hedefler belirlenmekte ve kablolar bu noktalara lokal anestezi ile yerleştirilmektedir.
Pil değiştiriliyor mu?
Takılan pilin ömrü ortalama 5-6 yıl kadardır. Bu sürenin sonunda beyindeki kablolara müdahale edilmeksizin 15 dakikalık bir işlemle eski pil yenisi ile değiştirilebilmektedir.
Beyin pili günlük yaşamı nasıl etkiler?
Operasyon sonrası hasta doktorunun uygun gördüğü şekilde iş ve sosyal yaşamına dönüş yapabilmektedir. Kişi günlük ihtiyaçlarını rahatça kendisi karşılayabilirken, sağlıklı bir birey olarak yaşamını sürdürebilmektedir.
Beyin pili olanlar güvenlik cihazlarından geçebilir mi?
Beyin pili olan hastaların x-ray, güvenlik tarama cihazlarına girmesinde herhangi bir sakınca yoktur
Beyin pili olan hastalar tomografi ya da MR çektirebilir mi?
Bu hastaların tomografi çektirmesinde sorun yoktur. Vücut MR önerilmemektedir ancak uygun şekilde beynin görüntülenmesi için MR çektirilebilir.
Beyin pili olan hastaların spor veya egzersiz yapması sakıncalı mıdır?
Hastalar uygun şekilde egzersiz yapabilirler hatta aktif bir yaşam çok önemlidir. Ancak yakın temas gerektiren, travmaya neden olabilecek sporlardan uzak durulmalıdır.
OMURİLİK PİLİ (SPİNAL KORD STİMÜLASYONU - SCS )
1. Omurilik Pili – Spinal Kord Stimülasyonu Nedir?
Spinal kord stimülasyonu, omurilik zarının üzerine konulan bir elektrot (elektrik kablosu) aracılığıyla uygulanan elektrik akımının ağrının hissedilmesini engellemesi mantığına dayanmaktadır.
Bacak, kol veya gövdeden gelen ağrı duyusu bu duyuyu algılayacak olan beyne omurilik aracılığıyla iletilmektedir. Bu sinyallerin beyne doğru olan seyahati spinal kord stimülasyonu yani omurilik pili aracılığıyla engellenmekte dolayısıyla sinir sisteminin olmaması gereken ağrıyı beyne iletmesi omurilik düzeyinde engellenmektedir. Kısaca ağrı devam etse bile beyne iletilememekte dolayısıyla algılanmamakta yani ağrı hissi ortadan kalkmaktadır.
Buradaki en önemli husus ortada ameliyatla giderilebilecek bir durum olmaması gerekliliğidir. Yani hastanın ameliyat edilmesi gereken bir bel fıtığı var ve ağrının sebebi bu ise bu hastaya bel fıtığı ameliyatı yapılmalı omurilik pili ameliyatı yapılmamalıdır.
Ülkemizde tedaviye dirençli ağrı tedavisinde SGK güvencesi altında olup vatandaşlarımız bu imkândan oldukça düşük bir fiyat farkıyla veya ücretsiz olarak faydalanabilmektedirler.
2. Omurilik Pili Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Omurilik pili ameliyatı
A. Uyanık iğne metoduyla ya da
B. Anestezi altında kesi metoduyla
Olmak üzere iki şekilde yapılabilir.
A. Uyanık, Iğne Metoduyla Yapılan Omurilik Pili Ameliyatı
Hasta uyanıkken bölgesel uyuşturma metodu ile yapılan bu yöntemde hasta öncelikle ameliyat masasına yüz üstü olarak yatırılır ve gerekli bölgesel uyuşturma işlemi yapıldıktan sonra orta kalınlıkta bir iğne ile omurilik zarına doğru seyyar röntgen yardımıyla ilerlenir. Omurilik zarı üzerine gelindiğinden emin olunduktan sonra bu iğne yardımıyla kablolar omurilik zarı üzerine yerleştirilerek olması gereken yere ilerletilir. Gereken yere ulaşıldığından emin olmak için test akımları verilir ve hastaya tam şu soru sorulur; “tam olarak ağrıyı hissettiğiniz yerde bir karıncalanma hissediyor musunuz?” eğer sorunun cevabı evet ise kablolar tam da olması gereken yerdedir ve ameliyatın ikinci aşamasına geçilir yok eğer hasta uyumaları olması gereken yerin biraz aşağısı ya da yukarısında hissediyor ise o zaman kablolar ileri geri ilerletilerek hastanın oldukça düşük elektrik akımlarını tam ağrıyı hissettiği yerde hissetmesi sağlanır.
Bu işlem tamamlandıktan sonra kablolar geçici bir pile bağlanır ve hasta taburcu edilerek test sürecine alınır. Test sürecinin sonunda hastanın fayda gördüğünü belirtmesi durumunda hastaya kalıcı yeni pil gene bölgesel uyuşturma altında oldukça kısa bir işlemle cilt altına yerleştirilir. Kalıcı pilin yerleştirilmesinin ardından dışarıda hiçbir cihaz kalmaz her şey cilt altına gömülü haldedir.
B. Anestezi Altında Kesi Metoduyla Yapılan Omurilik Pili Ameliyatı
Ameliyatın bu çeşidinde ise hasta uyutulduktan yani genel anestezi altına alındıktan sonra ameliyat masasına yüz üstü olarak yatırılır ve ardından ağrının oluştuğu bölgelerle alakalı alanda cilt kesilerek omurga kemik laminası çıkarılır kemik lamina yardımcı cihazlarla alınır ve omurilik zarı ortaya konur. Ardından zarın üzerine elektrot yerleştirilerek kablolar geçici bir pile bağlanır ve hasta taburcu edilerek test sürecine alınır. Test sürecinin sonunda hastanın fayda gördüğünü belirtmesi durumunda hastaya kalıcı yeni pil bölgesel uyuşturma altında oldukça kısa bir işlemle cilt altına yerleştirilir. Kalıcı pilin yerleştirilmesinin ardından dışarıda hiçbir cihaz kalmaz her şey cilt altına gömülü haldedir.
Sizin de fark ettiğiniz üzere girişimin bu türünde hasta uyanık olmadığı için elektrik akımını hissedip hissetmediği sorulmamakta dolayısıyla kablolar ortalama bir yere yerleştirilmektedir. Bu ameliyatı uyanık yapmanın en büyük avantajı budur.
3. Spinal Kord Stimülasyonu – Omurilik Pili Ameliyatı Kimlere Uygulanabilir?
Omurlik Pili tedavisinden fayda görecek kişiler arasında;
– Diyabetik Nöropati (şekere bağlı kronik ağrı)
– Burger gibi Damar Hastalıkları (sigaraya bağlı damar tıkanıklığının tedavisi)
– Fantom ağrısı (Kesilen uzvun halen ağrıyor hissi)
– Başarısız bel cerrahisi (Bel fıtığı ameliyatı sonrası ağrısı geçmeyenler)
– Başarısız boyun cerrahisi (Boyun fıtığı ameliyatı sonrası ağrısı geçmeyenler)
– Omurilik felci olup ağrısı devam eden hastalar
– Kanser ağrısı olan hastalar
Sayılabilir.
4. Omurilik Pili Ameliyatı Yapılmasına Nasıl Karar Verilir?
Ameliyatın uygulanmasına Nöroloji, Beyin ve Sinir Cerrahisi, Algoloji ve Fizik Tedavi hekimlerinden oluşan bir heyetle karar verilmektedir. Heyetin tüm üyeleri öncelikle hastayı muayene eder, İlaç tedavisinin artık yetersiz olduğu veya ilaç kullanımının yan etkilere sebep olduğu gözlenir ise hastaya test girişiminin yapılmasına karar verilir. Test girişimi sonrasında hasta fayda gördüğünü beyan eder ise kalıcı pilin yerleştirilmesine karar verilir.
Test uygulaması bu ameliyatın en büyük avantajları arasında sayılabilir. Bu sayede kişinin bu ameliyattan fayda görüp görmeyeceği net olarak anlaşılır.
